Hemoroidy, czyli guzki krwawicze, są naczyniami w dolnym odcinku przewodu pokarmowego. Występują w okolicy odbytu i mogą powodować chorobę hemoroidalną z jej wszystkimi objawami, ale o tym za chwilę.
Prawie ¾ pacjentów będzie odczuwało problemy związane z hemoroidami podczas swojego życia. Większość tych przypadków będzie sporadycznym epizodem wykrzepienia, świądu lub krwawienia. Przyczyn powstawania objawowej choroby hemoroidalnej jest wiele, niestety z reguły nie udaje się ustalić jednej przyczyny.
1. Podział ze względu na umiejscowienie.
Hemoroidy możemy podzielić na wewnętrzne i zewnętrzne, a związane z nimi objawy będą znamiennie różne.
Objawy:
Zespoły objawów możemy podzielić w zależności od przeważającego typu hemoroidów. W przypadku hemoroidów zewnętrznych możemy spodziewać się świądu, bólu w okolicy odbytu, obrzęku okolicy odbytu oraz krwawienia. W odróżnieniu od tych objawów w przypadku hemoroidów wewnętrznych stwierdza się z reguły bezbolesne krwawienia oraz uczucie niepełnego wypróżnienia. Pacjent może także odczuwać uczucie wypadania tkanek z odbytu.
2. Podział ze względu na stan zaawansowania.
Guzki krwawicze możemy klasyfikować wg klasyfikacji Banova. Jest to skala zaawansowania choroby hemoroidalnej i rzutuje na dobór odpowiedniego leczenia. W klasyfikacji tej rozróżniamy 4 stopnie zaawansowania hemoroidów wewnętrznych. Stopień pierwszy określa się jako dyskomfort w okolicy odbytu bez innych widocznych zmian. Stopień drugi oznacza wypadający podczas defekacji guzek krwawiczy, który chowa się samoistnie. W stopniu trzecim hemoroid musi zostać po defekacji odprowadzony przez pacjenta, ponieważ nie ma on tendencji do samoistnego odprowadzenia. W stopniu 4 nie jest możliwe odprowadzenie hemoroidów i są to hemoroidy, które podlegają jedynie leczeniu operacyjnemu.
Zakrzepica brzeżna lub wykrzepiony hemoroid, jest to stan, w którym w naczyniu dochodzi do wykrzepienia krwi, a całemu procesowi towarzyszy duży odczyn zapalny. W związku z tym pojawia się silny ból oraz uczucie zgrubienia w okolicy odbytu, co znacznie utrudnia normalne funkcjonowanie i siadanie. Nieleczona zakrzepica brzeżna, z czasem może doprowadzić do utrudnienia wypróżnienia i nieznośnych dolegliwości bólowych. Jest to stan ostry i powinien zostać skonsultowany z proktologiem w miarę możliwości szybko.
Do przyczyn powstawania choroby hemoroidalnej predysponują:
Anemia może być związana z przewlekłymi podkrwawianiem z hemoroidów. Zakrzepica guzka krwawiczego powoduje ogromne dolegliwości bólowe, ale z reguły nie jest stanem zagrożenia życia.
Podstawową zasadą, jaką powinniśmy przestrzegać, to utrzymywanie regularnych wypróżnień oraz nie dopuszczanie do zaparć. Z osiągnięciem tego celu nie powinno być problemu, o ile będziemy przestrzegać kilku zasad.
Po pierwsze należy zwiększyć ilość spożywanego błonnika. Najprostszym sposobem, aby to osiągnąć jest spożywanie większej ilości warzyw i owoców. Należy jednak pamiętać o powolnym wprowadzaniu większej ilości błonnika, ponieważ nagłe zwiększenie spożycia owoców i warzyw może wiązać się z nasileniem oddawania gazów oraz wzdęciami.
Po drugie należy wypijać znaczne ilości płynów każdego dnia.
Jeśli modyfikacja tych dwóch punktów nie przyniesie rezultatu pod postacią zmiękczenia stolca i łatwiejszych wypróżnień, rozważyć należy włączenie do diety suplementów zawierających błonnik. Do innych zaleceń prewencyjnych przed hemoroidami zaliczyć możemy: zaprzestanie nasilonego parcia na stolec, nie wstrzymywanie stolca zbyt długo tylko załatwienie się według potrzeb. Regularne ćwiczenia fizyczne. Jest to bardzo ważny punkt, który pozwala zmniejszyć wagę, ale też wpływa korzystnie na perystaltykę jelit. Jedną z najważniejszych modyfikacji jest zaprzestanie przedłużonego siedzenia w toalecie, pamiętajmy, to nie jest fotel.
Prawidłowa diagnoza wymaga rzetelnego wywiadu proktologicznego. Badania fizykalnego, na które składa się badanie okolicy odbytu zarówno oglądaniem, jak i badaniem per rectum.
Lekarz może też zadecydować o dodatkowym badaniu wziernikiem, anoskopii, rektoskopii lub wykonaniu pełnej kolonoskopii.
Te wszystkie wykonane badania pozwolą na stwierdzenie hemoroidów oraz określenie stopnia zaawansowania choroby. Jest to niezmiernie ważne do kwalifikacji pacjenta do odpowiedniego procesu terapeutycznego.
W jaki sposób leczymy chorobę hemoroidalną?
Domowe sposoby w oczekiwaniu na wizytę u proktologa. Sposoby te łagodzą dolegliwości bólowe i dyskomfort, jednak pomimo ulgi nie powinny odwieść Cię od wizyty u proktologa. Co możesz zrobić? Pij dużo wody, zwiększ ilość błonnika w diecie. Kup czopki dostępne bez recepty i zacznij stosować wg ulotki. Po wypróżnieniu podmyj okolicę odbytu i zrób nasiadówkę w ciepłej wodzie przez 10-15 minut. Jeśli odczuwasz ból, weź doustne leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Nigdy nie przekraczaj dawek podanych w ulotce.
Leki. W przypadku hemoroidów mało lub średnio objawowych lekarz może zalecić leczenie zachowawcze, które powinno znieść objawy. Leczenie to obejmuje przyjmowanie czopków lub maści, które zawierają sterydy i środki znieczulające. Ważne jest, by leki te były przyjmowane pod nadzorem lekarza, ponieważ istnieje możliwość pojawienia się powikłań, po zbyt długim ich stosowaniu.
Leczenie zabiegowe. Leczenie chirurgiczne hemoroidów możemy podzielić na dwie główne grupy.
Leczenie małoinwazyjne możliwe do przeprowadzenia w gabinecie w poradni. Klasyczne leczenie chirurgiczne, które z reguły wymaga leczenia w warunkach szpitalnych i znieczulenia przez anestezjologa.
Procedury małoinwazyjne to głównej mierze leczenie sposobem Barrona, czyli podwiązanie guzka krwawiczego i jego fiksacja za pomocą gumowego pierścienia. Innym sposobem jest miejsowe ostrzykiwanie zmiany preparatem do skleroterapii, który powoduje wykrzepienie i zwłóknienie hemoroidu oraz koagulacja zmian z użyciem diatermii bipolarnej lub laserem.
Z mniej inwazyjnych metod chirurgicznych jest też metoda DGHAL zwana także metodą Morinagi polegającą na podkłuciu naczyń zaopatrujących guzki krwawicze pod kontrolą dopplera.
Zabiegi operacyjne polegają z kolei na radykalnym wycięciu guzków krwawniczych i są zarezerwowane do 2 najwyższych stopni zaawansowania choroby hemoroidalnej. Rozróżniamy 2 metody klasycznej hemoroidektomii sposobem Milligana-Morgana lub sposobem Fergussona.
Innym sposobem leczenia jest technika staplerowa, jednakże w chwili obecnej nie jest ona zalecana z uwagi na ryzyko powikłań.
Innym zagadnieniem jest leczenie ostrego stanu, jakim jest zakrzepica brzeżna czy też wykrzepiony hemoroid (krwistek). Leczenie najlepsze rezultaty przynosi przy rozpoczęciu go do 72 godzin od wystąpienia objawów. W tym czasie najlepszym sposobem jest nacięcie krwistka i wydobycie zakrzepu lub wycięcie hemoroidu w całości. Po okresie 3-4 dób to proktolog zdecyduje czy jest jeszcze sens leczenia zabiegowego czy wdroży leczenie zachowawcze lekami mającymi za zadanie rozpuścić skrzeplinę.
Jak każdy zabieg operacyjny zabiegi w zakresie odbytu również obarczone są powikłaniami, które mogą wystąpić po operacjach. Jednym z najczęstszych jest masywne krwawienie z ran pozabiegowych. Inne to: opóźnione gojenie, szczelina przewlekła pozabiegowa; zwężenie odbytu; nietrzymanie stolca. Dlatego bardzo ważnym aspektem leczenia chorób proktologicznych jest doświadczenie lekarzy proktologów u których zamierzamy się leczyć.
